فلسفه اسپینوزا نشان می دهد که چگونه می توان جهان را شناخت، در آن عمل کرد و به سعادت دست یافت. دست آورد اسپینوزا نشان دادن وحدت پیچیده انسان و جهان است و اینکه انسان در عین حال هم خود خداوند وهم بنده سرنوشتی است که او را به وجود آورده است.
(راجر اسکروتن)
چرا اسپينوزا را بايد خداباورترين فيلسوف بی خدا دانست؟
خداباور به اين دلیل که باورمند به پانتئیسم (همه خدایی) بود؛ باور به اینکه خدا و جهان هستی(طبیعت) یکی هستند. او به خدای شخصیت‌دار، مداخله گر، خالق و جدای از طبیعت باوری نداشت. به همین دلیل به خدای ادیان همچون الله، یهوه، اهورامزدا و زئوس و امثال آن ها باوری نداشت که از دیدگاهی خود گونه ای خداناباوری(Atheism) محسوب می شود. نمونه مدرن از دیدگاهی چند هزار ساله در شرق و غرب و عرفان انسانگرای پارسی چون عین القضات همدانی و بایزید بسطامی و . . دیدگاهی که اسپینوزا آن را به بینشی فلسفی تبدیل کرد و زیربنای همهء الهیات ادیان ابراهیمی (خدای شخص وارِ مداخله گر) را به چالش کشید.
شاید به این دلایل باشد که ریچارد داوکینز (Richard Dawkins) در کتاب "توهم خدا" (God delusion) فلسفه او را خداناباوری جلازده شده می نامد و جان گِرِی فیلسوف انگلیسی (John Gray) در کتاب خود "هفت نوع خداناباوری" (Seven types of Atheism) این نگرش را خداناباوری سکوت یا خداناباوری عرفانی می نامند.
فیلسوف یهودی الاصلی که جامعهء یهودیان او را تکفیر کردند و از خود راندند. حتی پیش از واکنش یهودیان، کلیسای کاتولیک کتاب‌های او را در فهرست کتاب‌های ممنوعه قرار داد و پروتستان های هلندی کتاب‌های وی را به آتش کشیدند.
اسپینوزا می گوید: جهان صحنه خیمه‌شب‌بازی نیست و خدا خیمه‌شب باز آن که آن را کنترل کند، خود از طریق معجزه قوانین طبیعت را نقض کند و زیر پا بگذارد و در صورت وم دوباره آن را به کار گیرد! خدا همان طبیعت است که در برگیرنده تمام علت‌ها وجوهر هاست.» از این‌رو اسپینوزا تا حدی شبیه تفکر شرقی فکر می‌کند که البته بی دلیل هم نیست چراکه وی با فلسفهء هندی آشنا بود و کتابهایی در این زمینه مطالعه کرده بود و دیدگاه خود را تا حدی از فلسفه هندی وام گرفته بود.
یکی از بزرگترین کارهای فلسفی اسپینوزا رد دوگانه‌انگاری دکارت بود. دکارت به جدایی و دوگانگی میان ذهن و بدن (ماده) اعتقاد داشت و اسپینوزا با ظرافت خاصی این دوگانگی را رد کرد.
سه کتاب و یک ویدیو در ارتباط با این فیلسوف در کانال تلگرامی کتابخانه انسان گرایان به ادرس زیر به اشتراک گذاشته شده است:
t.me/humanistic_library
اسپینوزا ,خدا ,خداناباوری ,طبیعت ,انسان ,کتاب‌های ,را به ,او را ,آن را ,را خداناباوری ,کرد و
درباره این سایت